Eliminar os castelanismos da nosa fala é un paso importante para dignificar o galego e preservar a súa autenticidade. Aínda que ás veces non nos decatemos, moitas palabras e expresións do castelán infiltráronse no noso vocabulario diario. Identificar e corrixir estas interferencias non é unha cuestión de purismo, senón un acto de conciencia lingüística e respecto pola nosa lingua.
Velaquí che deixo unha selección de 20 castelanismos que usamos acotío e que é importante substituír polas formas correctas en galego.
Aportar
Un dos exemplos máis habituais é o verbo *aportar, que, aínda que parece natural de tanto escoitalo, non é galego. O verbo achegar é a opción axeitada para expresar que alguén contribúe con algo. Ex.: Tareixa achega boas ideas.
Buzón
Outro castelanismo común é *buzón, cando en realidade en galego dicimos caixa do correo.
Casilla
Tamén está *casilla, que aparece moito nos formularios e en contextos administrativos, cuxa forma correcta é casa. Ex.: Marca a casa adecuada.
Chicle
Se che gusta mascar *chicle, debes saber que en galego é goma de mascar.
Conlevar
Cando queremos expresar que unha acción implica consecuencias, ás veces, empregamos o verbo *conlevar, que é un calco do castelán. En galego, é mellor usar implicar ou supor. Ex.: Este proxecto implica moito esforzo.
Cumpreanos
Non é raro escoitar *cumpreanos, pero esa palabra é unha mala tradución do castelán. En galego, dicimos aniversario.
Enterarse
Seguro que algunha vez dixeches algo así como “*Enterácheste do que pasou?”. Pois en galego non existen os verbos *enterarse e moito menos *enteirarse. O correcto é decatarse. Ex.: Xa me decatei de que hoxe non hai clase.
Espalda
Outro erro común é dicir *espalda cando deberiamos dicir lombo ou costas. Por exemplo, se estás falando dunha dor física, cómpre dicires Dóeme o lombo ou Dóenme as costas.
Gafas
Outro exemplo que se nos escapa son *gafas, que en galego é lentes ou anteollos.
Grifo
E que dicir de *grifo? En lugar de *Abre o grifo da auga, o correcto é dicir Abre a billa da auga.
Lexos
Unha palabra que tamén se meteu na nosa fala é *lexos, que en galego debe ser lonxe.
Orquesta
Tampouco debemos esquecer *orquesta, que é incorrecto en galego. A forma correcta é orquestra. Ex.: Non sabería dicir se a Panorama é a mellor orquestra de todas.
Pegatina
Algo semellante ocorre con *pegatina, que en galego é adhesivo.
Plantexar
En canto a *plantexar, a forma axeitada é expor. Se tes unha idea, non a *plantexes, senón expona.
Plantilla
Outro termo incorrecto é *plantilla. Se falamos dun grupo de persoas, como os xogadores dun equipo, debemos usar cadro. Ex.: O cadro de xogadores é moi bo.
Se te refires a algo que se usa dentro dos zapatos, a palabra correcta é soleta. E se queres nomear a peza que serve de referencia para elaborar outras iguais, en galego dicimos modelo.
Pobo
Moitos de nós tamén usamos pobo incorrectamente para referirnos a unha vila ou aldea. En galego, deberíamos dicir vila ou aldea (dependendo do tamaño).
Soer / soler
A confusión tamén chega con *soer, unha forma incorrecta derivada do castelán soler. En galego, o verbo correcto é adoitar ou acostumar.
Sen embargo
Un dos erros máis estendidos é *sen embargo, cando o correcto é porén ou con todo.
Ubicar
Cando queremos falar de onde se sitúa algo, non debemos dicir *ubicar, senón situar ou localizar. Por iso, desde Google Maps non podemos mandar a nosa *ubicación, mais si a nosa localización ou situación.
Xove
Por último, mais non menos grave, está *xove, que en galego debe ser novo/a. Se falas dunha persoa nova, non digas *A miña irmá é moi xove, senón A miña irmá é moi nova.
