En galego temos dúas formas para o pronome átono da segunda persoa do singular: te e che. Saber cando se utiliza un ou outro é moi doado se coñecemos a seguinte regra:
O pronome te ten a función de complemento directo (CD) e o pronome che de complemento indirecto (CI).
Cando se utiliza o pronome te?
O pronome te utilízase cando ten a función de CD, propio dos verbos transitivos, xa que alude ao ser ou ao obxecto sobre o que recae a acción verbal.
Se convertemos a oración en pasiva, o CD pasa a ser o suxeito. Por exemplo:
Vinte na cafetería / Ti fuches visto por min na cafetería.
Cando se utiliza o pronome che?
O pronome che utilízase cando ten a función de CI, xa que indica o destinatario da acción expresada polo verbo. Por exemplo:
Díxenche a verdade.
Compreiche unhas lambonadas.
Truco para saber diferencialos
Un truco moi rápido para diferenciarmos os pronomes te e che é substituír eses pronomes de segunda persoa polos de terceira.
Se podemos cambiar o pronome te por o/lo/no ou a/la/na, quere dicir que o pronome vai ser de CD. Polo tanto, temos que poñer te e non che.
Saudeite onte pola rúa / Saudeino onte pola rúa.
Chameite por teléfono / Chameina por teléfono.
Se podemos substituílo por un lle, significa que é un pronome de CI e que debemos utilizar o che.
Lévoche mañá os apuntamentos / Lévolle mañá os apuntamentos.
Collinche as entradas do concerto / Collinlle as entradas do concerto.
Se ao cambiarmos o pronome te por un o/lo/no ou a/la/na e a frase non ten sentido, quere dicir que non é CD, senón CI. Neste caso, se mudamos o te por un lle e a frase ten sentido, quere dicir que o pronome é de CI.
Escribinte unha carta → Escribino unha carta ❌
Escribinche unha carta → Escribinlle unha carta ✅
En resumo, o pronome te (CD) podémolo substituír por un o/lo/no ou a/la/na e o pronome che podémolo substituír por un lle.
15 comentarios en “Te e che. Trucos para saber diferencialos”
Este é un erro bastante común, coa explicación que das e, sobre todo cos exemplos, vese moi claro
Moitas grazas
Moitas grazas a ti! 🙂
Moito te quere aínda que non o recoñezas es correcto
Moi interesante. Grazas pola información.
Grazas a ti! Alédanos moito que sirva de axuda.
Pois si, un erro mui común, mesmo nos medios de comunicación. Quen non leu ou escoitou algunha vez “voteille” nas últimas eleccións, mais non o volvo votar?
Oxalá teña muito éxito este proxecto, é simple mellorar o noso galego, só temos que cumprir un requisito, QUERER.
Totalmente de acordo! Aprender ou mellorar unha lingua é cuestión de actitude e nós tentaremos axudar a conseguilo. 😉
Oxalá, porque é un dos erros que “manca na orella”…
Chameiche/te as de Cristo
– Chameille as de Cristo
– Chameino as de Cristo
Hai casos nos que ese “truco” dá lugar (aparentemente) a ambigüidades.
Neste caso chamar úsase como verbo transitivo. “As de Cristo” é complemento directo e “él” é complemento indirecto. Por tanto a opción válida sería “Chameille / chameiche”.
Exacto! Moi ben explicado, Anxo. 😉
Quérote moito ó quéroche moito
Ao verbo querer podemos engadirlle te ou che en función de se utilizamos o verbo como transitivo ou intransitivo, o que implica un cambio evidente de significado. Podes consultalo no dicionario da RAG.
Perdona a mi hijo le mandan a hacer una. Oración con cha (che+a) no sabe significado
“Che” é o pronome de complemento indirecto de 2ª persoa e “a” é o pronome de complemento directo de 3ª persoa. Exemplo nunha frase: Merco para ti (che) unha chaqueta (a) = mércocha.