Novembro é o mes en que a natureza se recolle: as follas caen, as noites fanse longas e o frío comeza a facer presenza de verdade. O mundo rural galego tiña ben marcadas estas datas no calendario e, por iso, xurdiron tantos refráns que falan da choiva, da matanza, das colleitas que rematan e do inverno que se achega.
Neste artigo recollemos algúns refráns galegos de novembro que nos amosan como a lingua e a sabedoría popular se entrelazan co paso das estacións.
Refráns galegos de novembro
Refráns sobre a predición do tempo
- Ata san Martiño, pan e viño. De san Martiño adiante, fame e frío.
- Cando Santos acaba, o inverno empeza.
- De Santos a Nadal é o inverno natural.
- Desde Santos a Nadal é inverno caroal.
- O verán de san Martiño dura mentres o can lambe o fuciño.
- Polo san Martiño, trompos ao camiño.
- Polo san Martiño, trompos ao camiño, e polo santo Amaro, trompos ao tellado.
- Por Santos, nevan os campos.
Refráns sobre a agricultura
- Castañas, noces e viño fan a ledicia de san Martiño.
- Despois de san Martiño, deixa a auga e bebe o viño.
- Horta de san Martiño mantén ao dono e mais o veciño.
- O que queira ter bo alliño, que o semente polo san Martiño.
- San Xoán garda a chave do pan, san Martiño a do viño e santo Andrés a do porquiño.
Refráns sobre animais
- A cada porco lle chega o seu san Martiño.
- No mes dos mortos mata os teus porcos.
- Non hai cocho bo nin ruín que non lle chegue o seu Sanmartín.
Refráns sobre santos
- Bendito mes, que empeza con Santos e acaba con santo Andrés.
- San Simón proba o viño e o porco san Martiño.
- San Xoán come pan e santo Andresiño touciño.
Sabías que novembro tamén recibe os nomes de san Martiño e santos?
En Galicia, é habitual chamarlle aos memes polos costumes ou polas festividades que se conmemoran neles. Se queres coñecer o nome dos outros meses, bótalle unha ollada ao seguinte artigo:
Coñeces máis refráns de novembro? Déixaos nos comentarios!
