Patacas fritas ou fritidas? Sabes usar ben os participios?

Seguramente máis dunha vez tiveches esta pregunta, pois a resposta é ben doada. As dúas formas son correctas, só que dependendo da función que teña o participio empregaremos unha forma ou outra. En galego a maioría dos verbos teñen participios regulares, mais tamén hai verbos que só teñen participios irregulares ou mesmo teñen os dous, o participio regular e o irregular. Neste caso, utilizaremos un ou outro en función do papel que xogue no enunciado. A seguir, imos ver cando se utiliza canda un.

Participios: definición

A Real Academia Galega define o participio como a forma verbal que participa da natureza do verbo e do adxectivo, polo que pode variar en xénero e número.

Participios regulares

Como se forman os participios regulares?

Os participios regulares fórmanse quitando a terminación –ar, -er, -ir do infinitivo e engadindo á raíz as formas  –ado nos verbos da primeira conxugación e  –ido nos verbos da segunda e da terceira.

Formación dos participios regulares

Conxugación	Infinitivo	Participio
1ª conxugación	amar	amado
2ª conxugación	coñecer	coñecido
3ª conxugación	vivir	vivido

Participios irregulares

Algúns participios en galego non seguen a regra dos participios regulares. A este tipo de participios denominámolos participios irregulares. 

Verbo	Participio	Verbo	Participio
abrir	aberto	facer	feito
cubrir	cuberto	poñer	posto
dicir	dito	pór	posto
escribir	escrito	ver	visto

Participios duplos

Algúns verbos teñen dous participios, o regular e o irregular. O emprego dunha forma ou outra depende da función que teñan no enunciado.

Utilizamos o participio regular cando ten función verbal. Por exemplo:

• As patacas foron fritidas na fritideira de aire.
• Con toda esta humidade a roupa aínda non deu enxugado de todo.
• Unha vez elixido presidente, terá que facerse cargo dos problemas.

Pola contra, empregamos o participio irregular cando ten valor de adxectivo.

• As patacas fritas de bolsa sabor xamón son as miñas preferidas.
• A roupa xa está enxoita.
• O presidente electo tomará posesión nas vindeiras semanas.

Velaquí unha lista dos participios duplos máis frecuentes:

Verbo	Participio regular	Participio irregular	Verbo	Participio regular	Participio irregular
acender	acendido	aceso	fritir/frixir	fritido/frixido	frito
acoller	acollido	acolleito	gañar	gañado	gaño
anexar	anexado	anexo	gastar	gastado	gasto
cansar	cansado	canso	imprimir	imprimido	impreso
ceibar	ceibado	ceibe/ceibo	limpar	limpado	limpo
coller	collido	colleito	maldicir	maldicido	maldito
comer	comido	comesto	morrer	morrido	morto
completar	completado	completo	nacer	nacido	nado
concluír	concluído	concluso	pagar	pagado	pago
corromper	corrompido	corrupto	prender	prendido	preso
desenvolver	desenvolvido	desenvolto	resolver	resolvido	resolto/resoluto
disolver	disolvido	disolto	salvar	salvado	salvo
editar	editado	édito	secar	secado	seco
encher	enchido	cheo	suspender	suspendido	suspenso
envolver	envolvido	envolto	suxeitar	suxeitado	suxeito
enxugar	enxugado	enxoito	toller	tollido	torto
erguer	erguido	ergueito	torcer	torcido	torto
escoller	escollido	escolleito	volver	volvido	volto